Ἀγαπητέ φίλε καὶ ἀδελφέ κ. Ἐλευθέριε Βενιζέλε,
Ἐπέστη ἡ μεγάλη στιγμή τῆς μεγάλης ἐκ μέρους Σας χειρονομί ας. Ὁ Ἑλληνισμό ς τῆς Μ. Ἀσίας, τό Ἑλληνικόν Κράτος, ἀλλὰ καὶ σύμπαν τὸ Ἑλληνικὸν Ἔθνος καταβαίνε ι πλέον εἰς τὸν Ἅδην, ἀπὸ τοῦ ὁποίου καμμιά πλέον δύναμις δέν θά δυνηθῆ νά τό ἀναβιβάση καί τό σώση.
Τῆς ἀφαντάστο υ ταύτης καταστροφ ῆς βεβαίως αἴτιοι εἶνε οἱ πολιτικοί καί προσωπικο ί Σας ἐχθροί, πλήν καί Ὑμεῖς φέρετε μέγιστον τῆς εὐθύνης βάρος διά δύο πράξεις Σας: Πρῶτον, διότι ἀπεστείλα τε εἰς Μ. Ἀσίαν ὡς Ὕπατον Ἁρμοστήν ἕνα τοῦτο αὐτό παράφρονα καί ἐγωϊστήν, φλύαρον, ἀπερροφημ ένον ἐν τῷ αὐτοθαυμα σμῷ του καί καταφρονο ῦντα καί ὑβρίζοντα καί δέροντα καί ἐξορίζοντ α καί φυλακίζον τα ὅλα τά ὑγιῆ καί σώφρονα στοιχεῖα τοῦ τόπου, διότι ἐν τῷ φρενοκομε ίᾳ του βεβαίως δέν εἶχον τόπον, καί εἰς τό τέλος ἀποδώσαντ α αὐτούς τούς ἀγλαούς καρπούς τῆς τελείας τοῦ Μικρασιατ ικοῦ λαοῦ καταστροφ ῆς, τούς ὁποίους νῦν θερίζομεν . Καὶ δεύτερον, διότι πρὶν ἀποπερατώ σητε τό ἔργον Σας καὶ θέσητε τὴν κορωνίδα καί τό ἐπιστέγασ μα ἐπί τοῦ ἀνεγερθέν τος ἀφαντάστω ς ὡραίου καί μεγαλοπρε ποῦς δημιουργή ματός Σας, τῆς καταθέσεω ς τῶν θεμελίων τῆς περικλεεσ τάτης ποτὲ Βυζαντινῆ ς μας Αὐτοκρατο ρίας, εἴχατε τήν ἀτυχῆ καί ἔνοχον ἔμπνευσιν νά διατάξητε ἐκλογάς κατα αὐτάς τάς παραμονάς τῆς εἰσόδου Σας εἰς Κωνσταντι νούπολιν καί τῆς καταλήψεω ς αὐτῆς ὑπό τοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ πρός ἐκτέλεσιν τῶν ὅρων τῆς –οἴμοι– διά παντός καταστραφ είσης συνθήκης τῶν Σεβρῶν.
Ἀλλά γέγονεν ὅ γέγονεν. Ἀκόμη ὑπάρχει καιρός ἂν ὄχι νά σωθῆ ἡ συνθήκη τῶν Σεβρῶν, ἀλλά τουλάχιστ ον νά μή καταστραφ ῆ τέλεον τό Ἑλληνικόν Ἔθνος διά τῆς ἀπωλείας ὄχι μόνον τῆς Μ. Ἀσίας, ἀλλά καί τῆς Θράκης καί αὐτῆς ἴσως τῆς Μακεδονία ς. Καί ἐπειδή οἱ καιροί οὐ μενετοί πλέον, ἔκρινα καθῆκον καί ἑμόν ἀπαραίτητ ον, νά κυλίσω τόν πίθον μου ἐν μέσῳ τῆς γενικῆς κινήσεως τῆς παγκοίνου ἐδῶ συμφορᾶς μας· καί πρῶτον μέν ἔγραψα μέ ἡμερομηνί αν 21 Αὐγούστου πρός τόν ἐπί τοῦ θρόνου τοῦ Ἑλληνικοῦ εὑρισκόμε νον Κωνσταντῖ νον νὰ προβῆ εἰς τάς μεγάλας ἀποφάσεις ἐν αἷς πρωτίστην θεωρῶ τὴν ἀνάληψιν τῆς πηδαλιουχ ίας τοῦ Ἑλληνικοῦ σκάφους παρά τῆς πάγκοινον τήν Εὐρωπαϊκή ν ὑπόληψιν κεκτημένη ς Σῆς κορυφῆς, τήν παράδοσιν τῆς διοικήσεω ς τοῦ στρατοῦ εἰς τούς ἐκδιωχθέν τας ἀξιωματικ ούς τῆς Ἀμύνης, οἱ ὁποῖοι γνωρίζουν πὼς ἀνασυντάσ σεται κατεστραμ μένος στρατὸς καὶ ὁδηγεῖται εἰς τὴν νίκην καὶ τὴν ἄμεσον ἐντεῦθεν ἐκδίωξιν Στεργιάδο υ καὶ Χατζανέστ η καὶ ἀλλὰ σχετικά.
Ἔκρινα δέ πρό παντός ἀπαραίτητ ον ἐκ τῶν φλογῶν τῆς καταστροφ ῆς ἐν αἷς ὀδυνᾶται ὁ Μικρασιατ ικός Ἑλληνισμό ς, καί ζήτημα εἶνε ἐάν, ὅταν τό παρόν γράμμα μου ἀναγινώσκ ηται ὑπό τῆς Ὑμετέρας Ἐξοχότητο ς, ἄν ἡμεῖς ὑπάρχωμεν πλέον ἐν τῇ ζωῇ, προοριζόμ ενοι –τίς οἶδε– κατά ἀνεξερευν ήτους βούλας τῆς Θείας Προνοίας εἰς θυσίαν καί ΜΑΡΤΥΡΙΟΝ, νὰ ἀπευθύνω τὴν ὑστάτην ἔκκλησιν πρὸς τὴν φιλογενῆ καὶ μεγάλην ψυχήν Σου καὶ νὰ Σᾶς εἴπω δύο λέξεις. Ἐάν διά νά σώσητε τήν Ἑλλάδα ἐκρίνατε καθῆκον Σας νὰ προβῆτε εἰς ἐπαναστατ ικόν κίνημα τῆς Θεσσαλονί κης, μή διστάσητε τώρα νά προβῆτε εἰς ἑκατόν τοιαῦτα κινήματα, ἵνα σώσητε τώρα ὁλόκληρον τὸν ἁπανταχοῦ γῆς καὶ ἰδία τὸν Μικρασιατ ικὸν καὶ Θρακικὸν Ἑλληνισμό ν, ὁ ὁποιος τόσην θρησκευτι κὴν λατρείαν τρέψει πρὸς Ὑμᾶς.
Δέν εἶνε ἀνάγκη ὁ Ἑλληνισμὸ ς οὗτος καὶ αἱ Χῶραι αὗται μετά τῆς Κωνσταντι νουπόλεως νά ἐνωθῶσιν μετά τῆς Ἑλλάδος, διότι τό ὄνειρον τοῦτο ἀπεμακρύν θη ἀφ’ ἡμῶν τουλάχιστ ον δι’ ἑκατόν ἔτη, ἀλλὰ σπεύσατε καί ὑψώσατε πανταχοῦ τὴν ἐπιβλητικ ὴν φωνήν Σας, αὐταί αἱ Χῶραι νά ἀποτελέσο υν ἕν αὐτόνομον ἀνατολικὸ ν Χριστιανι κόν Κράτος, ἔστω ὑπό τήν κυριαρχία ν τοῦ Σουλτάνου, καί Ὕπατον Ἁρμοστήν τήν Σήν περινουστ άτην κορυφήν.
Εἶνε ἡ μόνη καί ἐνδεδειγμ ένη λύσις, ἥτις θά θέση τέρμα εἰς τάς συμφοράς τῶν κατοίκων τῆς Ἀνατολῆς καί θά δώσῃ τήν ἡσυχίαν καί εἰρήνην εἰς τήν Εὐρωπαϊκή ν διπλωματί αν, διότι δι ὅλους τότε θά ὑπάρχῃ τόπος καί τρόπος ἐκμεταλλε ύσεως τῶν ἀνεκμεταλ λεύτων πηγῶν τοῦ πλούτου τῆς τόσον ὑπό τοῦ Θεοῦ εὐνοηθείσ ης καί εὐεργετηθ είσης ἀλλά τόσον οἰκτρῶς κακοδαιμο νούσης πλουσίας καί εὐδαίμονο ς ταύτης Χώρας.
Καὶ νῦν, φίλτατε ἀδελφέ, Σέ μόνον θεωροῦμεν τόν ἀπό μηχανῆς Θεόν, Σέ βράχον, Σέ ἐλπίδα, Σέ Σωτῆρα καί Μεσσίαν μας. Περίζωσε τήν ῥομφαίαν τοῦ λόγου Σου καί κατευοδοῦ πρός ἡμᾶς καί κόψον τόν ἄλυτον διά τήν διπλωματί αν μέχρι σήμερον δεσμόν τοῦ Ἀνατολικο ῦ ζητήματος .
Πίπτων ἐπί τοῦ τραχήλου Ὑμῶν, περιλούω Ὑμᾶς δι ἀπείρων φιλημάτων σεβασμοῦ καί ἀγάπης.

Ἐν Σμύρνῃ τῆ 25η Αὐγούστου 1922
Σμύρνης Χρυσόστομ ος

Πηγή: Το Αρχείον του Εθνομάρτυ ρος Σμύρνης Χρυσοστόμ ου όπως διεσώθη από τον Μητροπολί τη Αυστρίας Χρυσόστομ ο Τσίτερ, Τομ. Γ΄, Εκδόσεις ΜΙΕΤ, Αθήνα 2000, σελ. 254255

Προέλευση κειμένου:https://ardin-rixi.gr/archives/205288

Ψάχνοντας στο ίντερνετ βρήκα μια παρουσίασ η, από ένα συνέδριο που έγινε το 2016, και αφορά την Αρχιτεκτο νική Πολιτιστι κή Κληρονομι ά της περιοχής της Προύσας.




Η αριθμητικ ή αξιολόγησ η δείχνει την ιστορική, κοινωνική και πολιτισμι κή σημασία, σε συνδυασμό με την πραγματικ ή φυσική κατάσταση και την πιθανότητ α ζημιών στα μνημεία, σε κλίμακα 1-5 (1-πολύ χαμηλό, 2-χαμηλό, 3-μεσαίο, 4-υψηλό, 5-πολύ υψηλό). Έτσι, τα μνημεία αποκτούν τη θέση τους στην τελική σειρά κινδύνου, ανάλογα με την πολιτισμι κή τους αξία, σε συνδυασμό με τους τρέχοντες και τους πιθανούς μελλοντικ ούς κινδύνους καταστροφ ής. Τα μνημεία που κατατάσσο νται υψηλότερα στον τελικό πίνακα είναι εκείνα που απαιτούν επείγουσα δράση συντήρηση ς

Η Παντοβασί λισσα, είναι 2η στη κατάταξη, άρα επείγει η συντήρησή της, πριν είναι αργά.
Το μοναστήρι της Πελεκητής είναι 9ο στη κατάταξη, το Νέο Σχολείο 14ο και η Μονή Μηδίκων 18η, όπως φαίνεται και στις εικόνες.

Οι πληροφορη τές του ΚΜΣ περιγράφο υν αφενός τα τρία νεκροταφε ία για τους Ορθόδοξου ς Τριγλιανο ύς, που υπήρχαν, πριν από τη δημιουργί α του νέου στο δεύτερο εξάμηνο του 1907 από τον Χρυσόστομ ο, Μητροπολί τη Δράμας τότε, αφετέρου τις συνοικίες που χρησιμοπο ιούσαν καθένα απ’ αυτά:

“Τρία νεκροταφε ία είχαμε πριν γίνη το καινούργι ο, το μεγάλο, που έκαμε ο Σμύρνης Χρυσόστομ ος. Το ένα ήταν του Κάτω Άϊ Γιώργη και της Παναγίας, μαζί, το Σκυλάμπελ ο που λέγαμε, πλάι στο χωριό. Το άλλο ήταν του Άϊ Γιάννη, η Ρυακιά, και το τρίτο ήταν του Επάνω Άϊ Γιώργη, Κυπαρισσι ώτη, έξω από το χωριό κι αυτό στα χωράφια. Αυτό το χρησιμοπο ιούσαν και οι άλλες δυό συνοικίες του επάνω μαχαλά”.

Oι ονομασίες των τοπωνυμίω ν των παλιών νεκροταφε ίων είναι γνωστές αλλά δεν είναι προσδιορι σμένες επακριβώς οι θέσεις τους. Το Σκυλάμπελ ο βρισκόταν στις παρυφές  του λόφου Σταυροπήδ ι, η Ρυακιά λίγο έξω από το χωριό, πριν από το νέο νεκροταφε ίο στη ρεματιά αριστερά από το δρόμο και το τρίτο, χωρίς ειδικό τοπωνύμιο, με την περιγραφή «έξω από το χωριό, στα χωράφια».

Κατά την αναζήτηση αποφάσεων του Περιφερει ακού Συμβουλίο υ της Προύσας για την Προστασία της Πολιτιστι κής Κληρονομι άς, βρήκα στις αρχές του 2020, την απόφαση 3995/26.12.2014, που δημοσιεύτ ηκε στην εφημερίδα της Τουρκικής Κυβερνήσε ως 29404/2.7.2015, με την οποία ορίζονται, με συντεταγμ ένες, τα όρια και το γεωμετρικ ό σχήμα μιας έκτασης, δυτικά και σε επαφή σχεδόν με τον οικισμό, που χαρακτηρί στηκε ως προστατευ όμενη 1ου βαθμού, δηλαδή αρχαιολογ ική. Επειδή δεν περιγράφε ται στην απόφαση κανένα στοιχείο που να χαρακτηρί ζει την περίοδο στην οποία αναφέροντ αι τα ευρήματα, προσπάθησ α να βρω περισσότε ρα στοιχεία που θα προσδιόρι ζαν τη σημασία του «αρχαιολογικού» ενδιαφέρο ντος, αλλά χωρίς αποτέλεσμ α. Πρόσφατα, έλαβα από Τούρκο κάτοικο της Τρίγλιας φωτογραφί ες και το στίγμα μιας περιοχής, με συντεταγμ ένες, η οποία έχει «αρχαιολογικό» ενδιαφέρο ν (μαρμάρινε ς πλάκες κλπ), κατά την άποψή του, και από το στίγμα κατάλαβα ότι αφορούσε στην προστατευ όμενη περιοχή της απόφασης 3995/2014.

Μετά από επικοινων ία με άλλους Τούρκους κατοίκους της Τρίγλιας, επιβεβαιώ θηκε ότι η συγκεκριμ ένη περιοχή αντιστοιχ εί στο παλιό νεκροταφε ίο της Τρίγλιας, που χρησιμοπο ιούσαν οι επάνω συνοικίες, και συγκεκριμ ένα του «επάνω Αι Γιώργη Κυπαρισσι ώτη», όπως περιγράφε ται από τους πληροφορη τές του ΚΜΣ.

Όλα τα διαθέσιμα στοιχεία συγκλίνου ν σε αυτό το συμπέρασμ α και απομένει η επιτόπια αυτοψία στην πρώτη επόμενη επίσκεψη της ομάδας στην Τρίγλια, για να διερευνήσ ουμε τα ευρήματα.

Αποχαιρετ ισμός σ΄ ένα αγαπημένο φίλο

Φίλε και αδελφέ μου Αντώνη,
μας αιφνιδίασ ες όλους με την απρόσμενη «έξοδό» σου  σε μια δύσκολη εποχή που δεν μας επιτρέπει να είμαστε κοντά σου για το τελευταίο αντίο.  Μένουν ανεξίτηλα όμως στη μνήμη μας και στην καρδιά μας η απλότητα, η γενναιοδω ρία, η ανθρωπιά, το ήθος σου, η κοινωνική σου ευαισθησί α, η ανιδιοτελ ής σου αγωνιστικ ότητα για μια καλύτερη και δικαιότερ η κοινωνία.
Αγαπημένε μου Αντώνη, δεν ξεχνάμε και τις γενιές των  παιδιών που βοήθησες  να πραγματοπ οιήσουν τα όνειρά τους και να είναι σήμερα διακεκριμ ένοι επιστήμον ες και επιτυχημέ νοι επαγγελμα τίες.
Αντώνη,  να ξέρεις ότι η Ραφήνα γίνεται φτωχότερη από την απουσία ενός καταξιωμέ νου Τριγλιανο ύ, αλλά αφήνεις ανεκτίμητ η παρακαταθ ήκη στην αγαπημένη σου οικογένει α, στη σύζυγο και τα παιδιά σου.
Ηρακλής Ψάλτης

Το Δ.Σ του Συλλόγου Τριγλιανώ ν εκφράζει τα θερμά του συλλυπητή ρια στην οικογένει α του Αντιπροέδ ρου του Συλλόγου μας  Γεωργίου Κούτρη.
Δεν θα τον ξεχάσουμε ποτέ και ευχαριστο ύμε για την τεράστια προσφορά του όλα αυτά τα χρόνια.