ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΤΡΙΓΛΙΑ
Ο Τρύφων Ε. Ευαγγελίδ ης στο βιβλίο «Βρύλλειον Τρίγλεια» ( σελ. 111 ) γράφει τα «Ονόματα μηνών», όπως ονομάζοντ αν στην παλιά Τρίγλια . Ακριβώς το κείμενο έχει ως εξής:
«Ο Δημήτριος Μ. Σάρρος λαβών αφορμήν εκ του έργου του Αθανασίου Μπούτουρα γράψαντος: Τα ονόματα των μηνών εν τη Νεοελληνι κή (Αθ.1910) και τα περί αυτού βιβλιογρα φίας της δημοσιευθ είσης εν τη «Λαογραφία» (1910, 1911 Β’ σ.506 εξ) εδημοσίευ σεν εν τω αυτώ περιοδικό σ. 698 τα εξής: εν Τριγλεία ο Απρίλιος ονομάζετα ι Αησγεώργη ς, ως λέγεται Αγιουργιά της εν Δαρνακοχω ρίοις Σερρών και Αγιώργης εν Αδριανουπ όλει. Τα ονόματα των μηνών έχουσιν ώδε: Γενάρης, Φλεβάρης, Μάρτης(1) Αησγεώργη ς (2), Μάϊς (3), Θεριστής (4), Αλωνιστής (5), Αύγουστος (1), Τρυγητής( 6) , Αηδημητρι άτης (7), Αηστράτης ( 8 ) , Δεκέμβρης (1)».
Σημειώσει ς- σχόλια επί του κειμένου
(1) Ο Γενάρης, ο Φλεβάρης, ο Μάρτης, ο Αύγουστος και ο Δεκέμβρης έχουν τις κοινές ονομασίες που απαντούντ αι σχεδόν σ’ όλο το πανελλήνι ο.
(2)Σε πολλά μέρη της πατρίδας μας, ο Απρίλιος αναφέρετα ι ως Αηγιωργίτ ης ή Αηγιωργάτ ης, από την εορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 αυτού του μήνα. Έτσι και στην παλιά Τρίγλια, τον Απρίλη τον έλεγαν Αησγεώργη .
Στην Τρίγλια υπήρχαν δύο εκκλησίες , ο Αϊ Γιώργης ο Επάνω, στον επάνω μαχαλά και ο Αϊ Γιώργης ο Κάτω, στον κάτω μαχαλά.
Υπήρχε επίσης τοπωνύμιο(τοποθεσία κτημάτων) Α ϊ Γιώργηδες .
(3) Ο Μαϊος αναγράφετ αι Μαϊς με ι (γιώτα) αντί Μάης.
(4) Θεριστή έλεγαν τον Ιούνιο, τον Ιούνη. Θεριστής ήταν και η πιο συνηθισμέ νη λαϊκή ονομασία για το μήνα Ιούνιο, γιατί στο μήνα αυτόν γινόταν ο θερισμός των σιτηρών.
(5)Η βασική λαϊκή ονομασία για τον Ιούλιο ή Ιούλη είναι Αλωνάρης, Αλωνήτης, Αλωνιάτης , Αλωνιστής και προέρχετα ι από τον αλωνισμό σιτηρών που γίνονταν αυτό το μήνα.
(6)Ο Τρυγητής είναι η πιο γνωστή και διαδεδομέ νη από τις λαϊκες ονομασίες του Σεπτέμβρη . Συνδέεται με τον τρύγο των σταφυλιών που γίνεται το μήνα αυτό. Στην Τρίγλια ( βλέπετε Τριγλιανά κρασιά), εκτός από κρασιά έφτιαχναν και γλυκίσματ α με τον μούστο.
(7)Ο Οκτώβριος ή Οκτώβρης αναφέρετα ι συχνά από τον λαό Αηδημητρι άτης ή Αηδημήτρη ς από την μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου . Όπως γράφει ο Τρύφων Ε. Ευαγγελίδ ης ο Οκτώβριος λεγόταν Αηδημητρι άτης. Σημειώνει ότι Αγιοδημητ ριάτικα εκ του μηνός Αηδημητρι άτη καλούνται τα άνθη χρυσάνθεμ α (Βρύλλειον Τρίγλια, σελ.149).
( 8 )Ο Νοέμβριος, Νοέμβρης αναφέρετα ι με διάφορες λαϊκές ονομασίες . Επειδή στις 8 Νοεμβρίου εορτάζοντ αι οι Ταξιάρχες, Αρχάγγελο ι, στρατηλάτ ες των ουρανίων δυνάμεων, ο Νοέμβριος συναντάτα ι σε πολλά μέρη της πατρίδας μας και ως Αϊ Ταξιάρχης, Αρχαγγελί της, Αρχαγγελι άτης, ΑϊΣτράτης (όπως στην Τρίγλια της Προποντίδ ας) και Αϊ Στρατηγός .
Επιμέλεια: Στάθης Δημητρακό ς.
Πηγές:
1. Τρύφωνος Ε. Ευαγγελίδ η «Βρύλλειον Τρίγλεια», Αθήνα 1934.
2.Κ. Ψαλτήρας, Ο Ιούνιος στην ιστορία και στην λαογραφία, "Ιστορία Εικονογρα φημένη", Ιούνιος 1990, τεύχος 264.
3.Κ. Ψαλτήρας, Ο Ιούλιος στην ιστορία και στην λαογραφία, "Ιστορία Εικονογρα φημένη", Ιούλιος 1990, τεύχος 265.
4.Σ. Θεοδοσίου- Μ. Δανέζη, Νοέμβριος, "Η Καθημεριν ή, 7 ημέρες", Κυριακή 4/11/ 2001.
