«Η Βαρβάρα κάθε βράδυ στην Γλυφάδα τριγυρνάε ι»
Στίχοι:
Παναγιώτης ΤούνταςΜουσική:
Παναγιώτης ΤούνταςΠρώτη εκτέλεση:
Στελλάκης Περπινιάδ ης«Η Βαρβάρα κάθε βράδυ στη Γλυφάδα ξενυχτάει
και ψαρεύει τα λαβράκια, κεφαλόπου λα, μαυράκια
Το καλάμι της στο χέρι, κι όλη νύχτα στο καρτέρι
περιμένει να τσιμπήσει το καλάμι να κουνήσει
Ένας κέφαλος βαρβάτος, όμορφος και κοτσονάτο ς
της Βαρβάρας το τσιμπάει, το καλάμι της κουνάει
Μα η Βαρβάρα δεν τα χάνει τον αγκίστρωσ ε τον πιάνει
τον κρατά στα δυο της χέρια και λιγώνεται στα γέλια
Κοίταξε μωρή Βαρβάρα, μη σου μείνει η λαχτάρα
τέτοιος κέφαλος με νύχι, δύσκολα να σου πετύχει
Βρε Βαρβάρα μη γλιστρήσε ι και στη θάλασσα βουτήξει
βάστα τον απ’ το κεφάλι μη σου φύγει πίσω πάλι
Στο καλάθι της τον βάζει κι από την χαρά φωνάζει
έχω τέχνη έχω χάρη ν’ αγκιστρών ω κάθε ψάρι
Για ένα κέφαλο θρεμμένο όλη νύχτα περιμένω
που θα `ρθεί να μου τσιμπήσει το καλάμι να κουνήσει»
Η
δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά – 4ης Αυγούστου 1936 διαμόρφωσ
ε νέα δεδομένα και στο τραγούδι με την επιβολή
λογοκρισί
ας.
Συγκροτήθ
ηκε
«Ειδική επιτροπή ελέγχου» των στίχων και της μουσικής των τραγουδιώ
ν η οποία είχε συγκεκριμ
ένες απόψεις (
«Ο Τρίτος Ελληνικός Πολιτισμό ς») σχετικά με την διαμόρφωσ
η του μουσικού κλίματος, με απόψεις υπέρ το δέον συντηρητι
κές.
Το τραγούδι
«Η Βαρβάρα κάθε βράδυ στην Γλυφάδα τριγυρνάε ι» που κυκλοφόρη
σε το
1936 στο όνομα του
Παναγιώτη Τούντα για τους στίχους και την μουσική έδωσε αφορμή για την πρώτη απαγόρευσ
η της κυκλοφορί
ας και κατάσχεση
ς των δίσκων. Το τραγούδι είχε τολμηρούς και προκλητικ
ούς στίχους.
Το τραγούδι γνώρισε σύντομα τεράστια επιτυχία, ακουγόταν στα γραμμόφων
α σε κάθε γωνιά της Αθήνας και του Πειραιά, αλλά και σ’ όλη την επαρχία.
Στο στόχαστρο μπήκαν τα χασίσια, τα μπουζούκι
α, οι λουλάδες, οι ναργιλέδε
ς και κάθε λογής μουσικές επιρροές όπως η τούρκικη λαϊκή μουσική.
Πολλοί οργανοπαί
χτες εξορίστηκ
αν ως «χασικλήδες», άλλοι κατέφυγαν στην επαρχία όπου ο έλεγχος ήταν λιγότερος και μπορούσαν να δουλεύουν και άλλοι αναγκάστη
καν να προσαρμοσ
τούν στη νέα κατάσταση
.
Δημιουργο
ί όπως ο
Βαγγέλης Παπάζογλο υ, ο
Γιώργος Μπάτης, ο
Ανέστης Δελιάς και ο
Γιοβάν Τσαούς επιλέγουν να μην ενταχθούν στην νέα κατάσταση και διακόπτου
ν κάθε δισκογραφ
ική δραστηριό
τητα.
Η νέα τάξη πραγμάτων επηρεάζει πολλούς δημιουργο
ύς και βρίσκουμε πλέον στα τραγούδια έντονο φανταστικ
ό και σουρεαλισ
τικό στοιχείο αλλά ερωτικό με κανταδόρι
κη διάθεση. Το ίδιο συμβαίνει με λαϊκούς δημιουργο
ύς είτε της
σμυρναίικης είτε της
Πειραιώτικης Σχολής.O ερευνητής του ρεμπέτικο
υ
Πάνος Σαββόπουλ ος γράφει σχετικά για το τραγούδι:
http://www.panossavopoulos.gr/p/blog-page_96.html«Το πονηρό περιεχόμε
νο των στίχων της "Βαρβάρας", συνδέθηκε με την κόρη του δικτάτορα Λουκία η οποία λέγεται -και γράφεται, μέχρι σήμερα - ότι ήταν νυμφομανή
ς και ότι αυτό συνιστούσ
ε μεγάλη ντροπή για τον πατέρα της. Πάντως η Λουκία ή Λουλού Μεταξά -και αργότερα Μαντζούφα- ήταν αρχηγός του γυναικείο
υ τμήματος της ΕΟΝ και αργότερα το πρώτο από τα ιδρυτικά μέλη της ΣΠΙΘΑΣ».
Η
Λουκία Μεταξά, την οποία χαϊδευτικ
ά φώναζαν
Λουλού, ήταν κόρη του
Ιωάννη Μεταξά. Η
ΣΠΙΘΑ ήταν γυναικεία αντιστασι
ακή οργάνωση που δημιουργή
θηκε από την
Λουκία Μεταξά.Η
ΕΟΝ ήταν η περιβόητη
Εθνική Οργάνωση Νεολαίας, η κυβερνητι
κή οργάνωση νέων που ιδρύθηκε από το καθεστώς του
Ιωάννη Μεταξά το
1936.
Το τραγούδι απαγορεύτ
ηκε και οι δημιουργο
ί του παραπέμφθ
ηκαν σε δίκη με «βαριές κατηγορίε
ς»
Έχουμε περίπτωση διπλής δισκογραφ
ίας στη
Μεταξική λογοκρισί α.Και από την
«Βαρβάρα» περνάμε στην
«Μαρίκα τη δασκάλα». Αμέσως μετά τις καταδίκες - δεν είχε βγει καν η χρονιά - κυκλοφόρη
σε νέο τραγούδι
("Η Μαρίκα η δασκάλα") το οποίο είχε την ίδια ακριβώς μελωδία με αυτό της
"Βαρβάρας", αλλά διαφορετι
κά στιχάκια. Τα νέα στιχάκια είχαν κι αυτά την ερωτική πονηράδα τους, όχι όμως σαν της "Βαρβάρας". Μάλιστα το νέο τραγούδι κυκλοφόρη
σε από την Κολούμπια με τον
Στελλάκη και από την
Οντεόν με τον
Ρούκουνα»
Και το νέο τραγούδι απαγορεύτ
ηκε σύντομα μετά την κυκλοφορί
α του.
Η Λουκία/Λουλού Μεταξά-Μαντζούφα
και η Ραφήνα
Η
Λουκία/Λουλού Μεταξά-Μαντζούφα ήταν γνωστή στη μεσοπολεμ
ική κοινωνία της Ραφήνας.
Ως αρχηγός της
ΕΟΝ, η
Λουκία Μεταξά συμμετείχ
ε ενεργά στην μύηση και καθοδήγησ
η των νεαρών κοριτσιών στην Κατασκήνω
ση που δημιουργή
θηκε στη θέση
Λάκκα-Αυλάκι της Ραφήνας. Η περιοχή αυτή αργότερα πήρε την ονομασία
«Πετρέλαια» από την κατασκήνω
ση των υπαλλήλων εταιρειών πετρελαιο
ειδών που ιδρύθηκε εκεί το 1946.
Σε μία πευκόφυτη παραθαλάσ
σια έκταση 156 στρεμμάτω
ν, η οποία παραμένει μέχρι σήμερα ιδιοκτησί
α του
Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου, ιδρύθηκε επί
δικτατορίας της 4ης Αυγούστου κατασκήνω
ση της νεολαίας του
Μεταξά (
Εθνική Οργάνωση Νεολαίας - ΕΟΝ) για κορίτσια με αρχηγό την κόρη του
Μεταξά (Λουκία-Λουλού Μαντζούφα). Ήταν ένα από τα «στρατόπεδα» (κατασκηνώ
σεις) όπου τους καλοκαιρι
νούς μήνες πέρασαν, «εξεπαιδευθησαν» χιλιάδες μέλη της
ΕΟΝ. Η
Λουκία Μαντζούφα γνώρισε αρκετούς Ραφηνιώτε
ς στα λίγα χρόνια που μεσολάβησ
αν από την ίδρυση της κατασκήνω
σης μέχρι την έναρξη του
Ελληνο-Ιταλικού Πολέμου.
